
( Rinna chungchang ka sawi tur hi chhandam nih inhriatna kawnga 'rinna' ni lovin, ringtuten rawngbawlna-a an pen chhuah leh Pathian hnathawh lo lan thinna tur a 'rinna' chungchang a ni).
Pathian rawng kan bawlna leh amah kan rinna kawngah hian rinna thiltih leh ringtu thiltih thliar hran thiam a pawimawh em em a.Ka chanchin ka tarlan tam tak atang hian rinna thiltih leh ringtu thiltih tam tak ka hmu nasa em em a ni.Rinna chungchang hi Hebrai 11:1 ah heti hian kan hmu a,"Tin, rinna hi thil beiseite awm ngei a hriatna, thil hmuh lohte hriatfiahna ani,".Chu mi awmzia chu rinna chuan kan beiseite min hriattir a, kan hmuh loh te min hriatfiah tir thin a ni.'Rinna' tih leh 'Ring' tih awmzia hi ngaihtuah tham fe a awm a. Mi tam takin rinna an hriatfiah dan chu 'ring' tih hi a ni fo thin.
Rinna chu mi thiam ten chi hnihin an sawi thin a, chu chu 'Logos' leh 'Rhrema' a ni a.logos chu Genesis atanga Thupuan hi a ni a,Pathianin thu a lo sawi tawh te (Bible-a inziak) an ni.Rhrema erawh chu Logos hmanga Pathianin a sawi,Thlarau Thianghlimin a tih nun, a tla chawp a Pathian thu lo thleng thin hi a ni. Kan rawngbawlna ah hian Pathian hnathawh a lan theih loh thinna chhan ni a lang chu 'Logos'(ringtu thiltih) kan uar thin vang a ni fo thin.
Vawi khat chu Korea rama thalai rualte hi an hlimin Thlarau Thianghlim pawlna an dawng nasa em em a, chuvang chuan anmahni phurna avangin thil tha leh dik nia lang, Bible-a inziak ngei hmang chuan tih an tum ta a. An haw kawngah chuan lui pakhat hi lawng a kal kai ngai a awm a, tihian an ngaihtuah ta a," Petera pawh kha tui chungah ke in a kal thei a, keini pawh Lal Isua neitu kan nih avangin tui chunga kan kal ve theih lohna chhan tur a awm lo ve," tiin tui chunga kal ngei inring chuan lawng atang chuan tuiah chuan an zuang thla ta a. Vanduai thlak takin tuiah chuan an tla hlum ta vek mai a ni. Heng thalai rualte hian rinna awmzia an hrefiah lova, Logos hmangin an ring a, tui chungah chuan an kal thei lo va, an vanduai phah ta a ni.
Hebrai 12:1b-ah chuan kan rinna siamtu leh tifamkimtu chu Isua a ni tih kan hmu.Chuvangin,Pathian hian ring thei turin rinna min rawn pe phawt a, chu mi hmang chuan kan ring ve ta ani ( Hriattirtu chu thlarau a ni.1.John 5:7). Rom 10:17 ah chuan, " Chutichuan, rinna chu hriatna avangin a lo awm thin a.Tin, hriatna chu Krista thu vangin a lo awm" tih kan hmu bawk a ni.Ring thei tur a rinna min pek hi khawvel thil leh Setana hnen atang ni lovin Pathian hnen atangin kan thinlungah a lo awm hmasa thin a ni ( Rom.10:8b). Chu rinna min pek avang chuan keinin ring chungin kan kal a, thil hmuh lohte hriatfiahna leh thil beisei te awm ngei a hriatna chu a takin a lo thleng thin.Petera tui chunga a kal theihna chhan chu ring thei tura rinna petu Lal Isuan,"Lo kal ve ta che" ti a hriattirna a pek vang a ni.
Ringtu thiltih lan chhuah dan kawng hrang hrang a awm thei ang a,chutiang chu Korean thalaite kan sawi ang mai khan a ni fo thin. Entirna:- Ramhuai hnawh chhuah theihna te,tihdamna etc. te hi Bible-in ringtute rawngbawlna tur a sawi a nih laiin mi zawng zawngin ramhuai an hnawt chhuak vek lo va, damlo te pawh an dam vek kher lo va, a chhan chu Pathian thu awmsa (Logos) hmanga an tih thin vang a ni.
Kan ramah hian kohhran angte leh pawl, mimal ang pawhin rawngbawl hna kan thawk nasa em em a, kan hahin kan insengso nasa em em bawk thin. Kan tihdan tam tak hi chu ringtu thiltih(Logos) hmangin niin a lang fo thin a. Chutiang kan thiltih thin chu mihring atanga chhuak rinna niin a hriat a. Programme kan siam hmasaa Pathianin rawn nemnghet mai turah kan ngai mai thin a ni.
Vawi khat chu rawngbawltu thahnemngai takte hian hmun pakhatah mi awm tha duhlote awmkhawm thinna hmunah counselling leh a tul dan ang zela rawngbawl tura chhuah an tum a, an chhuah hma chuan, "Ngun takin ngaihtuah hmasa phawt teh u, Pathianin chulai hmuna kal tur chuan a tir che u tih in chiang em,?" tiin thurawn ka pe a.Anni chuan," An awmdan atang pawhin an mamawh ngawih ngawih tih a hriat sa reng a, Pathian hriatrtirna hranpa dawn a ngai lo ve," tia min chhang chungin phur takin an kal ta a. A hnu a ka hriat leh dan chuan an va kalna a mite khan an lo ngaisang lo em em a, an duh ang a hun an va hman theih loh mai bakah an kal hma ai khan an beidawng haw hial zawk a ni.
Tirhkohte 19:11-16 ah khan Pathianin Paula kutin thil mak tam tak a tihtir a, a inhrukna puan te, fenthuah te damloten dam nan an hmang a, ramhuaite pawh an chhuak thin a.Chutiang thil an hmuh chuan Skeva fate chuan ramhuai pai an hmu a, Lal Isua hmingin hnawhchhuah an tum ve ringawt a, mahse ramhuai chuan chhuahsan a hnekin anmahni chu sawisain a timualpho ta hial zawk a ni.
Rinna thiltih (Rhrema) erawh chu Pathian thu awmsa kha a tak in mihringah Pathianin a tak a a thlen theihna tura a hriattir thin hi a ni.Mihring chu a hmanrua-ah tangin a titu (thawktu) erawh chu Pathian a ni thung.Mosian Tuipui Sen a vuak chah lai khan 'Tiang' hmangtu chu Mosia (mihring) a ni ngei mai a, mahse Tuipui Sen tichattu chu Pathian a ni thung a ni.Engatinge Mosia'n Tuipui Sen kha a vuak ngawt chu le? kan tih chuan Lalpa thupek (Rhrema) a dawn vang a ni a, chu chu 'rinna thiltih' chu a ni. Rinna hi leilung dan ( nature law) ah a innghat lo. Abrahama te nupa in an tar tawh hnua fa an nei tr, Petera tui chung a kal te, Elija'n mitthi a kaihthawh te, Mosian Tuipui Sen a vuak chahte hi leilung dan a thil awm thei lo a ni.
Pathian thu 'Logos' leh 'Rhrema' then hran lohna hian rinna thiltih hi min hriatfiah tir lo thei fo a ni.Bethesda Dil kha a awmna hmun a la ngai reng a, a tui pawh a danglam chuang lo tih vangin va inchiah ve ta ngawt ila kandam kher lovang, tui a fawn lai chauh va inchiahte tan damna a ni.
Rinna, Pathian hnen atanga lo thleng, Pathian thu (Rhrema) Petera hnen a lo thleng chuan tui chunga kal thei turin rinna a pe a ni. " Rinna chu hriatna avangin a lo awm," tih hi ngun taka chhut a ngai a. He hriatna hi benga hriatna (hearing) nmiin mi thenkhatin an ngai thin. Chutiang chu lo ni ta se, Job'an "Beng a hriatna mai zawngin ka hre tawh chia..."tia a sawi hma hian rinna a nei tawh tihna a ni ngei ang a, sim tur pawh a nei lovang. Mahse, " vut leh vaivuta thu in ka sim ta e," a tih hian benga hriatna vang a ni lo tih a hriat theih a ni.
Pathian thu Logos chu mi zawng zawngin kan hre thei a, mahse Pathian awmerawh chu kan hre vek thei lo a ni.Paula'an a pianthar thu a sawi " Aw zawng a hre na-a nimahsela tumah a hmu si lo," (Tirh.9:7) a tih leh " Tin, ka thiante chuan eng chu an hmu na-a, mi betu aw erawhchu an hre lo'(Tirh.22:9) a tih leh si hi inkalh tlat in a lang thei a, mahse Paulan a sawilan duhlai tak chu,'Pathian thu benga hriatna hi Pathian aw hriatna a ni lo' tih hi a ni.
Hriatna chuan rinna a neihtir lo thei lo a. Marka 16:17-18-a kan hmuh ," Heng chhinchhiahnate hian ringtute chu a zui zel ang," a tih hi thju in kan hria(hearing) a, mahse damlo chunga kut kan nghah in an dam zel lo a ni.A chhan chu Pathian thu la inphum ru, Lalpan hun a tih hun a hman tur Rhrema a ngai thin a ni. Pathian thutiam a taka chantir hi 'Rinna thiltih'kan tih chu a ni a.Artui, Arpuiin a awp lai chuan a note hmuh chakin keu phel ta ila, arnote keu hun a la nih loh avangin engmah lovah kan chhuah dawn a ni. Chutiang chuan Lalpa hnen atanga rinna chu a hun tak a lo thleng dawn a ngai a ni.
Ramhuaiin a tihbuai Lal Isua hminga kan hnawhchhuah thin pawh hian hman a kan tihdan kha a rintlak loh fo thin a ni. Keimahni thahnemngaihna leh finna hmang a kan tih chuan kan hlawhchham fo thin.
Vawi khat chu Setanic ( Setana Pathian-a betu) pakhat luhlul deuh hi a awm a, chu mi kawchhunga ramhuai hnawhchhuah chu hna hmanhmawh thlak tak niin kan hria a. Pathian hnen a kan tawngtaina-ah chuan ka thinlungah hian 'remtih rih lohna' a awm tlat a ka hriat avangin ka buaipui duh rih lova. Ramhuaiin a tihbuai nasat em avang chuan amah pawhin hnawhchhuahsak vat a duh avangin kan riahna-ah chuan a mutpuan a rawn pu lut ta hial a. Mahse a sawt dawn rih lova hriatna ka neih avangin ka naute (counsellors) thenkhat chuan an khawngaih avangin an buaipui ta tho a. Kei erawh chuan ka mutsan daih nghe nghe a, tichuan tlai var a an buaipui pawh chuan engmah an ang chuang lo a ni.
Zan khat chu Pathian hnenah tawngtai leh in chu pa chhanchhuah hun tur chu min hriattir turin Pathian hnenah ka ngen leh ta chiam a, a chhanna ka dawn chu'zan inah' tih hi a ni a. Kan hmanrua tur chu thil mawl te anga lang a ni n nghe nghe a. Kut insuih a ding kual chungin a laiah chupa chu kan awmtir ang a,'Zan a lo thleng mek e, muang lovin bei ru,'(KHB-526) tih hla kan sa ang a, kan hah buai ngai lovin Pathianin ramhuai chu a hnawhchhuahsak dawn a ni.Chu Pathian hriattirna (Rhrema) chu a chiang em em a, chu rinna min pek avanga ring chung chuan rawngbawlna chu kan buatsaih ta a. He mi tum a Pathian hnathawh lo lang hi a ropui em em a ni.Pathianin ramhuai chu a hnawhchhuahsak mai bak ah Isua Krista chu Lal leh Chhandamtu a pawm thei turin a tanpui nghal a ( Presbyterian Kohhran Thurin No.VI-na). Tap zawih zawih in kan zai lai chuan Pathian hnenah a nun a hlan nghal nghe nghe a ni.
Ringtu thiltih ( Logos) ah hian mihring kan hah thlawn in kan insengso nasa em em thin a ( Sam 127:1). Rinna thiltih ( Rhrema) ah erawh chuan Pathianin a ropuina turin kawng a lo buatsaih fel hmasa vek thin ( Phelh ula, han kai rawh u. -Luka 19:30b). Rinna Pa, Abrahama pawh khan Pathian aw a hriat hmasak hnuah a kal chhuak a, chu a rinna chu a felna-ah ruat a ni a, hlawhtlinna a hmu ani. Nova pawh khan Pathian aw a hriat hnuah chauh rinna in lawng a tuk a, chu rinna avang chuan amah leh a chhungte zawng zawng chhandamna lawngah an chuan theih phah a nih kha.
Camping leh Crusade neih chang pawh a mi tam takin thlarau piantharna an neih lohna chhan chu rinna in Pathian an pan loh vang a ni ( Rom.8:24). Thlarau Thianghlim pawlna leh hriattirna tel lovin thiante tih vangin emaw, chhungte laka hmingthat duh vang emaw in Pathian hnenah an inhlan thin. Rawngbawltute lah in kan rawngbawlna hlawhtling anga lantir kan chak luat avangin Pathian hnathawh ngaichang lovin kan nawr chiam thin a, chuvang chuan rinna-a piangthar aiin ring chunga piangthar an awm fo thin a ni.
He rinna-a nun leh thiltihtheihna-a rawngbawl tur hian mihring finna leh remhriatna a hman tlak lohva ( Tin, in rinna chu mihring finna a innghat lovin, Pathian thiltihtheihna-a in nghat a awm theihna turin ( 1.Kor.2:4,5), Pathian a awmna nunah chauh a inghat a ni. Chuvang chuan chhandamna chang tur leh thiltihtheihna nen a rawngbawl turin Pathian chuan amah-a awm reng turin min fuih nasa em em a . 2.Kor.13:5 ah chuan, " Rinna ah chuan in awm emaw nangmahni ngei inchhin thin ula, nangmahni ngei infiah thin rawh u," tiin min hrilh nghe nghe a ni. Chuvangin 'ringtu thiltih' chu khawvel mite pawhin Isua hming a an tih ve theih, hlawkna awm lo a nih laiin 'rinna thiltih' erawh chu amaha awm reng a te chauhin an neih theih, Pathianin mal a sawm thin chu a ni.
No comments:
Post a Comment